Szkolny Program Rozwijania i Wspierania  Zainteresowań i Uzdolnień Uczniów

Wstęp

       Szkoła Podstawowa nr 1 w Bolesławcu powstała w 1986 roku, a w 1994 roku otrzymała imię wybitnego polskiego sportowca, Janusza Kusocińskiego. Obecnie uczy się w niej 556 uczniów w 21 oddziałach, pracuje 38 nauczycieli i 12 pracowników administracyjno-obsługowych.
       Od początku swego istnienia, Szkoła Podstawowa nr 10, a po reformie w roku 1999 - nr 1, zapewniała każdemu uczniowi jak najlepsze warunki samorealizacji i osiągnięcia sukcesu na miarę jego możliwości. Podejmowane działania sprzyjały wszechstronnemu rozwojowi ucznia nakierowanego na wypracowany model absolwenta, który:

• zna swoje mocne i słabe strony i potrafi nad nimi pracować, jest dociekliwy i twórczy oraz przygotowany do dalszej nauki,
• ma poczucie własnej wartości, dąży do osiągnięcia sukcesu,
• potrafi porozumiewać się z innymi i współpracować w grupie.

      Indywidualizacja, stosowanie aktywizujących metod nauczania, bogata oferta zajęć pozalekcyjnych, przyjazne środowisko wychowawcze, wykwalifikowana kadra pedagogiczna (obecnie 25 nauczycieli dyplomowanych), udział rodziców w życiu szkoły, bardzo dobre warunki lokalowe i bogate zaplecze sportowe, stwarzają optymalne warunki dla wszystkich uczniów do rozwijania różnorodnych zainteresowań i talentów oraz przygotowania go do dalszej nauki.
      Zgodnie z zasadą, że każde dziecko powinno mieć zapewnione w szkole warunki do odniesienia sukcesu na swoją własną miarę i możliwości, opracowany został Szkolny Program Wspierania Zainteresowań i Uzdolnień, który pozwala każdemu uczniowi określić swoje zdolności i skutecznie rozwijać własne zainteresowania w sposób ukierunkowany.
      Zadania realizowane w ramach Szkolnego Programu Wspierania Zainteresowań i Uzdolnień zostały tak określone, aby właściwie dotrzeć do wszystkich uczniów i skutecznie pracować z każdym dzieckiem, w zależności od jego potrzeb, możliwości, zainteresowań i uzdolnień.

I.     Kim jest uczeń zdolny?

       UCZEŃ ZDOLNY to każdy uczeń naszej szkoły. Zakładamy, że nasi uczniowie posiadają pewne predyspozycje humanistyczne, matematyczne, artystyczne, przyrodniczo-ekologiczne, organizacyjne lub sportowe, ciekawość poznawczą i motywację twórczą. Indywidualne zainteresowania i uzdolnienia systematycznie rozwijają i osiągają sukces na miarę swoich możliwości.

II.     Jakie są cele programu?

1. Cel główny:

      Celem przewodnim programu jest wszechstronny rozwój każdego ucznia Szkoły Podstawowej nr 1, wczesne rozpoznawanie, rozbudzanie i rozwijanie zainteresowań,  uzdolnień i umiejętności wszystkich uczniów, tworzenie warunków do osiągania sukcesów na miarę możliwości każdego dziecka oraz promowanie ich na terenie szkoły i w środowisku lokalnym.

2. Cele szczegółowe:

• zidentyfikowane i zdiagnozowane zainteresowań i uzdolnień uczniów na każdym etapie kształcenia i w ramach wszystkich przedmiotów szkolnych,
• nauka efektywnych sposobów samodzielnego przyswajania wiedzy i umiejętności, dokonywania samooceny, planowania własnego rozwoju,
• uzyskanie przez uczniów wiedzy o wyższym stopniu trudności, zgodnie z poziomem ich uzdolnień i rozwoju intelektualnego,
• wzrost aktywności twórczej uczniów,
• promocja osiągnięć uczniów w szkole i środowisku lokalnym,
• systematyczne dokumentowanie rozwoju uzdolnień.

III.     Jakie są procedury identyfikacji i diagnozowania uzdolnień i zainteresowań uczniów?

• opracowanie narzędzi i procedur rozpoznawania uzdolnień,
• obserwacja ucznia, w jakich rolach czuje się najlepiej, gromadzenie opinii i spostrzeżeń nauczycieli uczących dziecko,
• ankieta dla rodzica i ucznia na temat zainteresowań dziecka,
• przeprowadzanie ankiet lub testów rozpoznawania wybranych uzdolnień: humanistycznych, matematycznych, artystycznych, przyrodniczo-ekologicznych, sportowych, organizacyjnych,
• analiza osiągnięć i dokumentacji szkolnej ucznia – tabela w dzienniku,
• organizowanie konkursów i zawodów wewnątrzszkolnych,
• rozmowy z uczniem i jego rodzicami,
• konsultacja ze specjalistami z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej.

IV.     Kto realizuje program i jakie ma obowiązki?

  1. Program Rozwijania i Wspierania Zainteresowań i Uzdolnień Uczniów realizują następujące podmioty:

• Dyrektor szkoły,
• Lider Szkolnego Zespołu Wspierania Uzdolnień,
• Szkolny Zespół Wspierania Uzdolnień,
• Rada Pedagogiczna,
• Rodzice,
• Inne podmioty pozaszkolne wymienione w punkcie XI Programu.

    2. Rola i zadania lidera wspierania uzdolnień:

• Koordynowanie pracami Szkolnego Zespołu Wspierania Uzdolnień.
• Przeprowadzenie warsztatów dla Rady Pedagogicznej na temat rozpoznawania i rozwijania uzdolnień i zainteresowań.
• Udział w opracowaniu projektu Szkolnego Programu Rozwijania i Wspierania Zainteresowań i Uzdolnień Uczniów.
• Współpraca z sąsiednimi szkołami i nawiązywanie nowych kontaktów.
• Współpraca z Powiatowym Centrum Edukacji w Bolesławcu.
• Udział w spotkaniach grup wsparcia w ramach Otwartej Pracowni Rozpoznawania i Wspierania Uzdolnień.
• Koordynacja działań związanych z pozyskiwaniem pomocy materialnej dla uczniów uzdolnionych.
• Bieżące informowanie nauczycieli i uczniów o aktualnych działaniach szkoły, środowiska i formach o zasięgu szkolnym, lokalnym i wojewódzkim w zakresie rozwijania zainteresowań i uzdolnień (przeglądach, konkursach).
• Prowadzenie rozmów z dyrektorem szkoły.

    3. Zadania i uprawnienia Szkolnego Zespołu Rozwijania i Wspierania Zainteresowań i Uzdolnień:

• Gromadzenie i tworzenie narzędzi do rozpoznawania uzdolnień – skonstruowanie i przeprowadzenie ankiety dla uczniów i rodziców.
• Ustalanie procedur identyfikacji i diagnozowania uzdolnień uczniów.
• Opracowanie i założenie karty obserwacji ucznia, w której notowane będą wszystkie wydarzenia związane z osiągnięciami i jego rozwojem.
• Monitorowanie przebiegu realizacji programu i dokonanie jego ewaluacji.
• Dokumentowanie pracy SZRiWZiU.
• Dokumentowanie osiągnięć uczniów.
• Prowadzenie ewidencji wybitnych absolwentów.
• Wspomaganie nauczycieli pracujących z uczniami zdolnymi w przypadku trudności w diagnozie uzdolnień, doboru odpowiednich metod pracy, wyszukiwania kontaktów z innymi placówkami.
• Promocja uczniów uzdolnionych – laureatów konkursów, zawodów i przeglądów – oraz nauczycieli opiekujących się nimi. 

4. Zadania dyrekcji, nauczycieli i pedagoga szkolnego.

a) Zadania dyrekcji:

• stwarzanie nauczycielowi możliwości pogłębiania swej wiedzy w zakresie pracy z uczniem uzdolnionym,
• zapewnianie optymalnych warunków pracy z uczniami zdolnymi,
• pozyskiwanie funduszy na podejmowane zadania,
• promowanie nauczycieli podejmujących pracę z uczniami uzdolnionymi
  i osiągającymi wyróżniające efekty swojego działania np. przez:
       - zwiększenie dodatku motywacyjnego
       - nagrody
       - listy gratulacyjne
• współpraca ze SZWU w ramach Szkolnego Programu Rozwijania i Wspierania Zainteresowań i Uzdolnień Uczniów,
• wzbogacanie oferty zajęć pozalekcyjnych - tworzenie kół zainteresowań, rozwijających poszczególne uzdolnienia, zgodnych z zapotrzebowaniem uczniów i rodziców  (również odpłatnie),
• podejmowanie prób utworzenia klasy sportowej,
• współpraca z organizacjami wspomagającymi szkołę w działaniach skierowanych na wspieranie uzdolnień i zainteresowań,
• organizowanie warunków do udziału w konkursach i koordynowanie pracy z
  uczniem, którego nieobecność na zajęciach miała związek z udziałem w
  konkursach, zawodach, itp.

b) Zadania wychowawcy:

• zebranie informacji (wywiad, ankieta) na temat zainteresowań i osiągnięć
  uczniów rozpoczynających naukę w naszej szkole,
• gromadzenie dokumentacji o sukcesach szkolnych i pozaszkolnych ucznia
  w trakcie nauki w naszej szkole,
• stały kontakt z pedagogiem szkolnym, jeśli wymaga tego sytuacja ucznia,
  przekazywanie liderowi SZWU zgromadzonych i przeanalizowanych kart
  zainteresowań i osiągnięć uczniów,
• wskazywanie pozaszkolnych miejsc pogłębiania wiedzy i rozwoju zainteresowań.

c) Zadania nauczycieli przedmiotowych:

• realizacja na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych indywidualnego programu pracy z uczniem zdolnym,
• współpraca z SZWU, z rodzicami, z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną,
• aktywne poszukiwanie najskuteczniejszych form i metod pracy z uczniem
  zdolnym, możliwych do zastosowania w warunkach funkcjonowania szkoły i stosowanie tych metod,
• umożliwienie uzupełnienia zaległości z przedmiotu wynikłych z przyczyn    
  niezależnych od ucznia takich, jak: udział w konkursach, zawodach, itp.
• przekazywanie na bieżąco informacji o sukcesach uczniów w jego przedmiocie wychowawcy klasy i liderowi SZWU,
• diagnozowanie zespołów klasowych dokonywane pod kątem uzdolnień uczniów i przekazywanie ich wyników wychowawcy klasy i liderowi SZWU,
• utrzymywanie wysokiego poziomu wymagań, wskazywanie dodatkowych źródeł wiedzy;
• zachęcanie do udziału w konkursach, zawodach, turniejach, itp.,
• wspieranie i motywowanie ucznia do ciągłego rozwoju.

d) Zadania pedagoga: 

• współpraca z Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną oraz z nauczycielami w diagnozowaniu uzdolnień,
• rozpoznawanie warunków życia i nauki uczniów,
• stwarzanie wszystkim uczniom warunków do korzystania ze zorganizowanych form pomocy pedagogicznej i psychologicznej,
• udzielania porad i pomocy uczniom posiadającym trudności w kontaktach
  rówieśniczych i środowiskowych,
• organizowanie opieki i pomocy materialnej- żywienie, zasiłki losowe.

e)  Zadania nauczycieli bibliotekarzy:

• gromadzenie i eksponowanie księgozbioru dotyczącego pracy z uczniem
  uzdolnionym,
• rozbudowywanie biblioteczki metodycznej dla nauczycieli, uczniów, rodziców,
• wzbogacanie zbiorów biblioteki dla uczniów,
• gromadzenie programów i materiałów własnych nauczycieli w ramach „Szkolnej Biblioteczki Metodycznej”,
• przygotowanie uczniów do umiejętnego i krytycznego wykorzystywania źródeł informacyjnych,
• zabezpieczenie niezbędnej literatury oraz innych materiałów uczniom biorącym udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych /dla nauczycieli opiekunów – sporządzanie tematycznych zestawień bibliograficznych /,
• organizowanie oraz zachęcanie do udziału w imprezach, konkursach bibliotecznych,
• informowanie o konkursach różnego szczebla organizowanych przez inne placówki –  ogłoszenia, reklama, pomoc w przygotowaniu.

f)  Współpraca z rodzicami w zakresie wspierania zainteresowań i uzdolnień?

• Informowanie (wychowawca oraz nauczyciel przedmiotu) na bieżąco rodziców o postępach dziecka (Dzień Otwartych Drzwi oraz konsultacje wg harmonogramu).
• Doskonalenie funkcji wychowawczej rodziny (pedagogizacja rodziców) - wykłady, pogadanki, spotkania, prelekcje.
• Dofinansowywanie zajęć dodatkowych z uczniem przez rodziców.
• Opieka rodziców w czasie wyjazdów na zajęcia organizowane z uczniami przez uczelnie i inne podmioty organizacyjne.
• Organizacja doradztwa dla rodziców w zakresie pracy ze zdolnym dzieckiem.
• Udział rodziców w konkursach, zawodach, imprezach prezentujących osiągnięcia i umiejętności uczniów.
• Organizacja spotkań z rodzicami, podczas których dzieci prezentują swoje osiągnięcia i umiejętności.
• Hospitacje diagnozujące i lekcje otwarte z udziałem rodziców.
• Przyznawanie corocznej odznaki  „Przyjaciel szkoły”.
• Zachęcanie rodziców do wspólnego analizowania osiągnięć uczniów i planowania dalszego ich rozwoju.
• Współpraca z Radą Rodziców polegająca na wspieraniu działań szkoły na rzecz rozwoju ucznia uzdolnionego poprzez finansowanie i prowadzenie zajęć przez zainteresowanych rodziców.

V.  Jakie mamy sposoby promocji uczniów i nauczycieli?

1. Promocja uczniów:

• Informowanie na bieżąco szkolnej społeczności o sukcesach ich koleżanek i kolegów na lekcji wychowawczej oraz przez radiowęzeł.
• Nagradzanie uczniów zgodnie z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania.
• Publikowanie nazwisk laureatów konkursów – praca Rzecznika Prasowego Szkoły:
       - w szkolnych gablotach,
       - w lokalnej prasie i telewizji kablowej,
       - na stronie internetowej szkoły.
• Prezentacja dorobku uczniowskiego na wystawach z okazji Święta Szkoły, podczas spotkań z rodzicami oraz przy innych okazjach.
• Informacja o osiągnięciach, wyjazdach, imprezach szkolnych na stronie internetowej szkoły.
• Występy laureatów konkursów i przeglądów na imprezach organizowanych przez lokalny samorząd.
• Współudział w organizowaniu szkolnych i międzyszkolnych konkursów oraz zawodów sportowych.
• Podejmowanie prób publikacji prac uczniowskich.
• Typowanie wybitnych uczniów do nagród, stypendiów, indywidualnego toku nauczania.
• Dokumentowanie i eksponowanie osiągnięć w ,,Księdze Osiągnięć Uczniów”.
• Prowadzenie ,,Kroniki Szkoły”, dokumentującej najważniejsze wydarzenia z życia placówki.
• Wybór najlepszego ucznia szkoły oraz sportowca szkoły.
• Galeria najlepszych uczniów na szkolnej stronie internetowej.
• Prezentacja sukcesów sportowych uczniów w gablotach umieszczonych na korytarzu szkolnym - dyplomy, nagrody i puchary.

2. Promocja nauczycieli:

• Publikowanie nazwisk nauczycieli- opiekunów obok nazwisk uczniów- laureatów w lokalnych mediach oraz na stronie internetowej szkoły.
• Pochwała dyrektora  na Radzie Pedagogicznej.
• Wręczenie listu gratulacyjnego wobec uczniów, rodziców i innych nauczycieli.
• Podziękowanie dyrektora z wpisaniem do akt.
• Przyznanie przez dyrektora zwiększonego dodatku motywacyjnego.
• Wyróżnienie nagrodą dyrektora szkoły oraz nominowanie do nagród wyższych szczebli.

VI. Spodziewane efekty.

• Wzrost liczby uczniów uczestniczących w zajęciach pozalekcyjnych.
• Prezentacja wyników pracy twórczej przez uczniów (udział w różnego rodzaju konkursach przedmiotowych, artystycznych, sportowych, redagowanie gazetki szkolnej, praca w Samorządzie Uczniowskim itp.).
• Wzrost poczucia własnej wartości uczniów.
• Promocja uczniów w szkole i środowisku lokalnym.
• Wzrost liczby laureatów i finalistów konkursów przedmiotowych i zawodach sportowych.
• Integracja środowiska lokalnego ze środowiskiem szkolnym.
• Współpraca szkoły ze środowiskiem lokalnym.
• Zwiększenie udziału rodziców w konkursach, zawodach, imprezach prezentujących osiągnięcia i umiejętności uczniów.

VII. Jak doskonalimy swoje umiejętności w zakresie wspierania uzdolnień?

• Korzystanie z literatury metodycznej w Szkolnym Centrum Informacyjnym.
• Wymiana doświadczeń w SZWU i zespołach przedmiotowych.
• Współpraca z Otwartą Pracownią Wspierania Uzdolnień.
• Współpraca z uczelniami, innymi szkołami oraz instytucjami zainteresowanymi rozwijaniem uzdolnień uczniów.
• Organizowanie rad pedagogicznych z udziałem specjalistów w dziedzinie pracy z uczniem zdolnym.

VIII. Jakie formy i metody pracy wykorzystujemy w pracy z uczniem o zdiagnozowanych uzdolnieniach?

IX. Współpraca z podmiotami pozaszkolnymi:

• Współpraca z Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną w Bolesławcu w celu diagnozowania uzdolnień i szkolenia nauczycieli w zakresie rozpoznawania i rozwijania uzdolnień;
• Współpraca z Dolnośląskim Centrum Wspierania Uzdolnień przy DODN we Wrocławiu;
• Współpraca z organami samorządu terytorialnego;
• Współpraca z fundacją „ABCXXI – Promocja Zdrowia Emocjonalnego”, inicjatorem kampanii społecznej „Cała Polska Czyta Dzieciom” – rozwijanie zainteresowań czytelniczych;
• Współpraca z Powiatowym Centrum Edukacji i Kształcenia Kadr w Bolesławcu w zakresie organizacji i przygotowania uczniów do udziału w konkursach przedmiotowych;
• Współpraca z ośrodkami kulturalno-oświatowymi w zakresie organizacji imprez i uroczystości okolicznościowych oraz przygotowania uczniów do udziału w konkursach przedmiotowych, a także prowadzenia innych zajęć rozwijających zainteresowania artystyczne i czytelniczo-medialne:
  - Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia w Bolesławcu,
  - Szkoła Muzyczna Yamaha w Bolesławcu,
  - Młodzieżowy Dom Kultury w Bolesławcu,
  - Bolesławiecki Ośrodek Kultury w Bolesławcu,
  - Muzeum Ceramiki w Bolesławcu,
  - Miejska Biblioteka Publiczna w Bolesławcu,
  - Teatr Edukacyjny im. A. Mickiewicza we Wrocławiu,
  - Opera Dolnośląska we Wrocławiu.
• Współpraca z Biurem Turystyki Szkolnej w Bolesławcu w celu rozwijania zainteresowań i uzdolnień turystyczno-krajoznawczych i przyrodniczych.

X. Ewaluacja programu:

• Diagnoza zespołów klasowych w okresie poprzedzającym koniec roku szkolnego przeprowadzana przez nauczycieli poszczególnych przedmiotów.
• Narzędzia wypracowywane przez Radę Pedagogiczną i SZWZiU.
• Osiągnięcia uczniów w różnego rodzaju konkursach i zawodach różnego szczebla, wzrost liczby laureatów i finalistów konkursów przedmiotowych.
• Gromadzenie opinii uczniów, rodziców i nauczycieli realizujących program – ankiety.
• Dokumentacja gromadzona przez wychowawców klas, informacje przekazywane liderowi Zespołu Wspierania Uzdolnień.

XI.  Wykaz obecnie obowiązujących aktów prawnych dotyczących kształcenia uczniów uzdolnionych oraz form udzielania im pomocy.

• Art. I pkt. 6 Ustawy o systemie oświaty z dn. 07.09.1991 r. z późniejszymi zmianami.
• Rozporządzenie MEN z dn. 04.08.1993 r. w sprawie warunków, form, trybu przyznawania i wypłacania pomocy materialnej dla uczniów, z późniejszymi zmianami.
• Rozporządzenie MENiS z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie zasad i warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez szkoły i placówki (Dz. U. z dnia 15 maja 2002 r.)
• Rozporządzenie MENiS z dnia 19.12.2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu udzielania zezwoleń na indywidualny program lub tok nauki oraz organizowanie indywidualnego programu lub toku nauki (Dz.U. nr 3 z 2002r., poz. 28)
• Rozporządzenie MEN z dn. 21.05.2001 r. w sprawie ramowego statutu publicznego przedszkola oraz publicznych szkół ( Dz. U. nr 6, poz. 624), z późniejszymi zmianami.
• Rozporządzenie MENiS z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania pomocy psychologiczno- pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z dnia 29 stycznia 2003).