PROGRAM

BADANIA   FORM   SPĘDZANIA CZASU  WOLNEGO

PRZEZ  WYCHOWANKÓW  ŚWIETLICY

ORAZ PRÓBY  ICH  MODYFIKACJI

Jedną z metod organizowania czasu wolnego są zajęcia świetlicowe. Stanowią one ważny element współczesnego systemu wychowania, łącząc obowiązki rodziny z kontynuacją zadań opiekuńczo wychowawczych szkoły. Świetlica szkolna uzupełnia  pracę wychowawczą szkoły, sprzyja racjonalnemu wypoczynkowi, przyczynia się do rozwoju indywidualnych zainteresowań i uzdolnień.

Pracując w świetlicy szkolnej postanowiłam podjąć się zadania uaktywnienia wychowanków do bardziej urozmaiconego spędzania czasu wolnego, skupiając się na rozwijaniu zainteresowań. Założyłam sobie, że poprzez rozwijanie zainteresowań, wprowadzenie nowych korzystnych wychowawczo czynności sprawię, że dzieci większą część swojego czasu wolnego będą na to poświęcać. Kształcąc aktywność poznawczą na rzecz wolnego czasu, uczymy samoaktywności. Świat oferuje obecnie tysiące nowych okazji do patrzenia, słuchania, emocjonowania się, przeżywania lub działania, należy dokonać tylko właściwego wyboru. Czas wolny, mądrze wypełniony odpowiednimi zajęciami ma zasadnicze znaczenie dla rozwoju osobowości jednostki i podnoszenia kultury całej szkolnej społeczności, a w przyszłości społeczeństwa.

Program badania form spędzania czasu wolnego przez wychowanków świetlicy oraz próby ich modyfikacji zawiera:

• cele programu
• zadania wychowawcy,
• formy i środki realizacji,
• przewidywane efekty określonych działań.
• załączniki:
    - Załącznik 1  Ankieta „ Mój wolny czas”,
    - Załącznik 2 „ Inwentarz zainteresowań”.

Podstawowe cele programu.

1. Zbadanie podstawowych sposobów wykorzystania czasu wolnego i poziomu zainteresowań wychowanków.
2. Wprowadzenie zajęć obowiązkowych pod kierunkiem wychowawcy
3. Krystalizacja zainteresowań, ograniczona swoboda wyboru zajęć.
4. Samodzielna organizacja zajęć kontrolowana przez wychowawcę.
5. Trening inicjatywy i samodzielności w organizowaniu zajęć w czasie wolnym.
6. Samodzielna i odpowiedzialna inicjatywa dziecka w organizowaniu czasu wolnego.

Zadania wychowawcy:

1. Przeprowadzenie rozmowy wstępnej dotyczącej czasu wolnego.
2. Inicjowanie i organizowanie zajęć grupowych opierając się na typowych dla wieku zainteresowaniach.
3. Dostosowanie zajęć do potrzeb i pragnień dzieci.
4. Ustalenie na podstawie zainteresowań dzieci kilku typów zajęć, które przeprowadzane będą cyklicznie.
5. Włączanie starszych wychowanków do współorganizowania ulubionych przez nich zajęć.
6. Sprawowanie kontroli przez wychowawcę na zasadzie obserwacji uczestniczącej - udzielanie pomocy, podsuwanie propozycji, organizowanie zajęć dla zainteresowanych.
7. Inicjowanie powstawania kilkuosobowych kółek zainteresowań pozwalając pozostałym na dowolne spędzanie czasu wolnego.
8. Sprzyjanie rozwojowi indywidualnym zainteresowaniom.
9. Pomoc w projektowaniu i organizowaniu ulubionych zajęć.

Formy i środki realizacji.

1. Rozmowa z wychowankami na temat czasu wolnego – wyjaśnienie zagadnienia.
2. Pogadanka na temat sposobów spędzania czasu wolnego.
3. Przeprowadzenie ankiety pod tytułem „Mój wolny czas”.
4. Zbadanie różnorodności zainteresowań przy pomocy „Inwentarza zainteresowań”.
5. Zbadanie form spędzanie czasu wolnego na podstawie analizy wypowiedzi plastycznych przeprowadzanych okazjonalnie o wybranej tematyce (w zależności od hasła tygodnia):

•  „ Ja i moi rodzice”,
• „ Ja i moje rodzeństwo ( rówieśnicy)”,
• „ W deszczowy dzień”,
• „ Pierwszy dzień wiosny”,
• „ Święta w moim domu”
• „ Na majówce”

1. Propozycje różnego rodzaju zajęć i wyodrębnienie tych, które sprawiają dzieciom najwięcej radości.
2. Ustalenie zajęć powtarzających się cyklicznie.
3. Przyjmowanie propozycji wychowanków na określone rodzaje zajęć –  „ Skrzynka życzeń”.
4. Organizowanie ulubionych zajęć – powoływanie dzieci do współorganizowania wybranych zajęć.

Przewidywane efekty określonych działań.

1. Ustalenie prze dzieci swoich ulubionych zajęć.
2. Swoboda wyboru zajęć.
3. Ujawnienie trwalszych zainteresowań.
4. Chęć dalszego kontynuowania określonych zajęć.
5. Współorganizowanie imprez świetlicowych i szkolnych oraz środowiskowych.
6. Umacnianie więzi koleżeńskich w zespole świetlicowym.
7. Ujawnianie nowych umiejętności i zainteresowań.
8. Poczucie własnej wartości.
9. Integracja zespołu świetlicowego.
10. Eliminowanie zachowań agresywnych poprzez właściwą organizację czasu wolnego.
11. Kontynuowanie sportowej tradycji szkoły.
12. Organizowanie aktywnego wypoczynku.
13. Organizowanie życia kulturalnego w szkole.
14. Propagowanie problematyki ekologicznej.
15. Wdrażanie do samodzielności.
16. Dążenie do aktywnego udziału rodziców w życiu świetlicy i szkoły.
17. Promowanie świetlicy i szkoły w mieście.

                                                                                                              Załącznik 1

ANKIETA „ MÓJ WOLNY CZAS”

(przeczytaj uważnie pytania i postaraj się na nie odpowiedzieć, podkreśl wybraną odpowiedź, za wypełnienie ankiety serdecznie dziękuję).

                   Płeć:         M             K                        Klasa   …….

1.     Co robisz najchętniej po skończonych zajęciach w szkole?  (do 4 wyborów)

     -  chodzę na wycieczki                                 -   zajmuję się kolekcjonerstwem
     -  chodzę na spacery                                    -   zajmuję się majsterkowaniem
     -  oglądam telewizję                                      -   uprawiam zabawy ruchowe
     -  odwiedzam kolegów                                   -   uprawiam sport
     -  czytam książki                                          -   rysuję, maluję
     -  słucham muzyki                                        -   tańczę, śpiewam
     -  gram na komputerze                                  -   opiekuję się zwierzątkiem.

2.     Uważasz, że wolnego czasu masz:

-  dużo                                       -   za dużo                       - wystarczająco
-  mało                                       -  za mało                       -  wcale go nie masz.

3.      Z kim najczęściej spędzasz wolny czas?  ( podkreśl właściwe).

-  z rodzeństwem
-  z kolegami z klasy
-  z kolegami z podwórka
-  z rodzicami
-  w samotności
-  z innymi osobami( z kim?)…………………………………………………..

4.     Gdybyś miał swobodę wyboru, to(podkreśl jedno zdanie)

-  poszedłbyś do koleżanki, kolegi
-  spałbyś cały dzień
-  nie robiłbyś nic
-  bawiłbyś się cały dzień
-  pomagałbyś w domu

5.      Wymień twoje ulubione zajęcia w świetlicy szkolnej:

1. ____________________________________________________________

2.____________________________________________________________

3.____________________________________________________________

6.      Wymień twoje propozycje nowych zajęć w świetlicy szkolnej:

1.____________________________________________________________

2.____________________________________________________________

3.________________________________________________________   

                                                                                                         Załącznik 2

INWENTARZ  ZAINTERESOWAŃ

( zastanów się i podaj odpowiedź, do wyboru masz symbole:

           +  lubię            ?  nie wiem           -  nie lubię).

Czy lubisz?

1. Czytać czasopisma dla dzieci.
2. Zbierać znaczki pocztowe.
3. Słuchać muzyki.
4. Zajmować się młodszymi dziećmi.
5. Spacerować po lesie.
6. Grać w piłkę
7. Chodzić na piesze wycieczki.
8. Zbierać kolorowe karteczki z notesów.
9. Śpiewać.

10.  Tańczyć.

11.  Pomagać w domu przy gotowaniu.

12.  Jeździć na wrotkach ( rolkach).

13.   Jeździć na rowerze ( hulajnodze).

14.  Rysować kredkami.

15.  Malować farbkami.

16.  Rozwiązywać krzyżówki.

17.  Zbierać różne drobne przedmioty (np. guziki, szkiełka, koraliki itp.).

18.  Grać na instrumentach muzycznych.

19.  Oglądać telewizję.

20.  Naprawiać zepsute zabawki.

21.  Lepić z plasteliny, modeliny, masy solnej.

22.  Czytać komiksy.

23.  Czytać bajki i opowiadania dla dzieci.

24.  „Wypady” za miasto z rodziną.

25.   Odgrywać scenki teatralne.

26.  Kibicować na zawodach sportowych.

27.  Dbać o zwierzęta, które masz w domu( lub u rodziny).

28.  Dbać o rośliny doniczkowe i rabatowe.

29.  Grać na komputerze.

30.  Grać w gry planszowe (stolikowe).

31.  Układać puzzle.

32.  Brać udział w zabawach towarzyskich.

33.  Brać udział w uroczystościach szkolnych.

34.  Budować z klocków drewnianych.

35.  Budować z klocków plastikowych.

Wykorzystana literatura:

1. Dąbrowski Z.: Czas wolny dzieci i młodzieży. Warszawa 1966
2. Gurycka A.: Rozwój i kształtowanie zainteresowań. Warszawa 1989
3. Janowski A.: Poznawanie uczniów. Warszawa 1975

Opracowanie i realizacja: Elwira Kaczorowska