JANUSZ KUSOCIŃSKI

Każde państwo, każdy naród miały i mają w swojej historii sportowców
o nieprzemijającej sławie. W Polsce jest nim, bez wątpienia, Janusz Kusociński, który, dzięki wyznawanym i wcielanym w życie uniwersalnym wartościom, może służyć za wzór młodemu pokoleniu.
B. Tuszyński: Ostatnie okrążenie „Kusego”.

Najszybszy ogrodnik świata, prekursor nowoczesnych metod treningowych, mistrz olimpijski, wicemistrz Europy, dziesięciokrotny mistrz kraju. Zawody, w których startował, gromadziły tysiące widzów. Jego głównym, w pełni zrealizowanym celem było pokonanie fińskich biegaczy i Stanisława Petkiewicza; największe zwycięstwo odniósł jednak nad własną słabością. Do końca nieugięty na bieżni, na polu walki,
w chwili śmierci.
Dla uczczenia pamięci pierwszego polskiego złotego medalisty olimpijskiego, od 1954 odbywa się corocznie międzynarodowy mityng lekkoatletyczny o Memoriał  Janusza Kusocińskiego, w naszej szkole,
od roku 1992, Halowy Memoriał im. Janusza Kusocińskiego odbywa się tradycyjne w ostatni piątek listopada.
Dzień 8 grudnia 1994 roku, to moment przyjęcia przez szkołę imienia Janusza Kusocińskiego. Był to dla nas dzień niezwykle uroczysty i wyjątkowy. Nadał nowy kierunek wielu podejmowanym przez nas działaniom wychowawczym, którym przyświeca sylwetka tego wielkiego sportowca, żołnierza i patrioty.

Stałymi elementami tradycji naszej szkoły są:

 

Więcej informacji o Januszu Kusocińskim:

Janusz Kusociński

Janusz Tadeusz Kusociński (pseudonim Kusy) urodził się 15 stycznia 1907 w Warszawie, w wielodzietnej rodzinie Klemensa i Zofii Śmiechowskiej, zginął 20 albo 21 czerwca 1940 w Palmirach - polski lekkoatleta, złoty medalista olimpijski w biegu na 10000 m z wynikiem 30 min 11,4 sek. w Los Angeles (31 lipca 1932), srebrny medalista pierwszych mistrzostw Europy na dystansie 5000 m.

Dzieciństwo Janusz Kusociński spędził w Ołtarzewie, gdzie jego ojciec, który był urzędnikiem kolejowym, posiadał małe gospodarstwo rolne. W 1925 r. ukończył miejscową Szkołę Podstawową nr 129, w roku 1928 ukończył Państwową Średnią Szkołę Ogrodniczą. Po dłuższej przerwie zdał eksternistycznie maturę i w roku 1937 otrzymał świadectwo dojrzałości. W roku 1938 został absolwentem Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego w Warszawie.

Początkowo zajmował się piłką nożną, grał w wielu amatorskich drużynach, a ostatecznie związał się z Robotniczym Klubem Sportowym "Sarmata". O lekkoatletycznej karierze zdecydował przypadkowy start w biegach sztafetowych podczas święta klubów robotniczych w Warszawie (1925), zwycięstwa podczas Zlotu i mistrzostw robotniczych w stolicy (3000 m oraz 1500 i 800 m) i wyjazd na Igrzyska Robotnicze do Pragi (1927), gdzie poznał smak reprezentowania barw narodowych. U podstaw jego decyzji zerwania się z piłką nożną i uprawiania lekkoatletyki legła możliwość wyczynów indywidualnych (wierzył tylko w siebie i własną pracę).

Wielka kariera "Kusego" rozpoczęła się po jego przejściu do Warszawianki (1928-1939). Wprawdzie nie uzyskał wymaganego minimum i nie zakwalifikował się do ekipy olimpijskiej wyjeżdżającej do Amsterdamu (1928), ale dostał się pod opiekuńcze skrzydła estońskiego trenera naszej kadry Aleksandra Klumberga (miał do niego wielkie zaufanie podczas całej kariery sportowej). Rozpoczął zaaplikowany przez niego systematyczny trening (żartowano, że nie był to trening "fiński", a raczej "koński"), bijąc pod koniec sezonu pierwsze rekordy krajowe. Opracował własną metodę treningu długodystansowego tzw. interwałową. Intensywny trening zaaplikowany przez Klumberga i znaczny wkład pracy Kusocińskiego dały rezultaty. W 1928 r. został mistrzem Polski.

Intensywny rytm pracy treningowej przerwała jednak służba wojskowa, którą odbył częściowo w baonie administracyjnym 3 kompanii na Pradze (36 pp.), częściowo zaś w szpitalu (dwukrotnie lecząc pierwsze kontuzje) i wreszcie w Ośrodku Wychowania Fizycznego w Warszawie (1928-1929).

Rok 1931 przyniósł wreszcie ciągle oczekiwane sukcesy i był pod względem liczby startów (43) oraz zwycięstw (w kraju i zagranicą) rekordowy. Dalszą konsekwencją gigantycznej pracy treningowej "Kusego" były już w roku olimpijskim (1932) dwa rekordy świata (3000 m. i 4 mile) przybliżające zmierzch hegemonii Finów (Polak marzył o pokonaniu Paavo Nurmiego) na długich dystansach. Zdecydowane zwycięstwo nad dwoma Finami w tym biegu (Iso-Hollo, Virtanen. Nurmi zdyskwalifikowany przez IAFF za przekroczenie praw amatorskich nie wystartował) było potwierdzeniem przedolimpijskich prognoz. Niepokonani (od 1912) biegacze z północy przegrali z Polakiem, którego sukces (pierwszy złoty medal olimpijski w konkurencji mężczyzn) miał wielkie znaczenie sportowe, propagandowe, moralne i patriotyczne w dalszych dziejach naszego sportu.

Niestety, druga część kariery sportowej "Kusego" (1933-1937) nie była dla mistrza olimpijskiego pomyślna. Wprawdzie jeszcze startował (1933-1934), zdobył nawet tytuł wicemistrza Europy na 5000 m. (1934), ale ciągle odnawiająca się bolesna kontuzja kolana musiała zakończyć się zabiegiem operacyjnym (1936). Usunięcia zwyrodniałej łękotki dokonał wspaniały chirurg, przyjaciel sportowców - dr Henryk Levittoux (więzień Starobielska, zginął w Charkowie). W czasie kontuzji i jej leczenia, a potem pooperacyjnej rekonwalescencji "Kusy" zajął się uzupełnianiem wykształcenia (matura, sfinalizowanie studiów w CIWF), ukończył kursy trenerskie, został kierownikiem sekcji lekkoatletycznej kobiet swego klubu, pisał specjalistyczne artykuły do prasy, a nawet redagował "Kurier Sportowy" (naczelny redaktor).

Powrócił na bieżnię w 1937 r., rok później startował już w mistrzostwach Polski (przegrał ze swoim następcą J. Noji bieg na 5000 m), by w sezonie 1939 ku zaskoczeniu wszystkich (25 startów), powrócić triumfalnie do grona krajowych mistrzów i rekordzistów (dwukrotnie poprawiony rekord na 5000 m. w Helsinkach i Sztokholmie).

Niestety, wojna i okupacja przerwały wszystkie sportowe i życiowe plany mistrza - członka kadry olimpijskiej przygotowującej się do Igrzysk Olimpijskich 1940 (Helsinki).

Uczestnik kampanii wrześniowej 1939, walczył w obronie Warszawy (Okęcie, Sadyba), dwukrotnie ranny, odznaczony Krzyżem Walecznych, operowany w szpitalu na Woli. Od 23 listopada 1939 kelner w gospodzie sportowej "Karczma pod kogutem", gdzie pracował wraz m. in. z J. Jędrzejowską, M. Kwaśniewską i I. Tłoczyńskim. Członek konspiracyjnej Organizacji Wojskowej "Wilki". Zaprzysiężony (ok. 25 grudnia 1939) przyjął pseudonim "Prawdzic" i objął komórkę wywiadu przy Komendzie Okręgu OWW w Warszawie. W wyniku szerszej i zorganizowanej akcji gestapo przeciw tej organizacji (działał skutecznie w jej szeregach agent niemiecki Szymon Wiktorowicz), "Kusy" został aresztowany 28 marca 1940.

Mimo prawie trzymiesięcznego śledztwa (Szucha, Pawiak) nie wydał nikogo z towarzyszy walki zachowując wysoce moralną i patriotyczną postawę. Rozstrzelany podczas masowej egzekucji w Puszczy Kampinoskiej w pobliżu miejscowości Palmiry 21 czerwca 1940 wraz z m. in. dwoma innymi olimpijczykami: Feliksem Żuberem i Tomaszem Stankiewiczem oraz kilkoma towarzyszami walki z OWW "Wilki" w ramach akcji AB, mającej na celu wyeliminowanie polskiej inteligencji.

Dla uczczenia pamięci pierwszego polskiego złotego medalisty olimpijskiego od 1954 odbywa się corocznie międzynarodowy mityng lekkoatletyczny o Memoriał Janusza Kusocińskiego. Wielu szkołom, ulicom i obiektom sportowym (także statkowi PLO i samolotowi LOT) nadano imię tego wielkiego sportowca, żołnierza i patrioty.

Osiągnięcia sportowe Janusza Kusocińskiego:

- Złoty medal w biegu na 10000 m na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w 1932 r.
w Los Angeles
- Srebrny medal i 2. miejsce w biegu na 5000 m na Mistrzostwach Europy w 1934 r.
- Rekord świata w biegu na 3000 m - 8.18.8 (1932 Antwerpia)
- Rekord świata w biegu na 4 mile - 19.02.6 (1932 Poznań),
- 5. miejsce w biegu na 1500 m na Mistrzostwach Europy w 1934 r.
- 1. miejsce w biegu na 1500 m na Mistrzostwach Polski w 1930 i 1931 r.
- 1. miejsce w biegu na 5000 m na Mistrzostwach Polski w 1928, 1930 i 1931 r.
- 1. miejsce w biegu na 10000 m na Mistrzostwach Polski w 1939 r.
- 16-krotny reprezentant Polski w meczach międzypaństwowych w latach 1928-1939 (31 startów - 25
zwycięstw indywidualnych),
- 25-krotny rekordzista Polski (1000, 1500, 2000, 3000, 5000, 10000 m oraz w sztafecie olimpijskiej
i 4x1500 m).
- 10-krotnie triumfował w mistrzostwach kraju: 800 m (1932), 1500 m (1930, 1931), 5000 m (1928,
1930, 1931), 10000 m (1939), biegi przełajowe (1928, 1930, 1931).

Źródło: Wikipedia

K A L E N D A R I U M

15 stycznia 1907 – w Warszawie, w rodzinie urzędnika kolejowego , urodził się Janusz Kusociński.
1926 – pierwsze zwycięstwo na zawodach robotniczych w biegu na 800 m.
1925 – 1928 – nauka w Szkole Ogrodniczej.
1928 – zwycięstwo na mistrzostwach Polski w biegu na 5000m czasem 15:41,0 nowy rekord Kraju.
1931 – Wielka Honorowa Nagroda Sportowa; zwycięstwo w plebiscycie Przeglądu Sportowego na najlepszego
sportowca.
1932 – złoty medal w biegu na 10 000m na olimpiadzie w Los Angeles; zwycięstwo w biegu na 5000 m na tzw.
małej olimpiadzie w Chicago, rozgrywanej w miesiąc po igrzyskach olimpijskich.
1933 – operacja kolana, sfinansowana przez wiernych kibiców; Kusociński wydaje Swoje wspomnienia
„Od palanta do olimpiady”.
1933 – 1934 – redaktor naczelny Kuriera Sportowego.
1934 – srebrny medal mistrzostw Europy w biegu na 5000m; kolejne kontuzje wykluczają biegacza z dalszych
startów.
1936 – początek studiów w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego; trener dziewczęcej reprezentacji
macierzystego klubu Warszawianka.
1938 – powrót na bieżnię.
1939 – latem „Kusy” znów bije rekordy Polski, po raz ostatni zostając mistrzem kraju; we wrześniu walczy
z faszystami.
21 czerwca 1940 – Janusz Kusociński ginie w Palmirach.
Od 1954 r. dla uczczenia pamięci wielkiego sportowca organizowane są corocznie międzynarodowe zawody
lekkoatletyczne o Memoriał Janusza Kusocińskiego.


Źródło: Sławni Polacy. Sportowcy. Podsiedlik – Raniowski i Spółka, Poznań 2000

 

Więcej informacji:

 

Materiały o Januszu Kusocińskim dostępne w bibliotece szkolnej:

 

1. Wydawnictwa zwarte.

  • Kusociński Janusz: Od palanta do olimpiady i w kilka lat później. Zebrał i uzupełnił pamiętnik Kazimierz Gryżewski. Warszawa 1957
  • Bogdan Tuszyński: Ostatnie okrążenie „Kusego”. Warszawa, 1990
  • Sławni Polacy. Sportowcy. Podsiedlik – Raniowski i Spółka.Poznań, 2000
  • Encyklopedia sławnych Polaków. Podsiedlik–Raniowski i Spółka. Poznań

3. Materiały różne:

  • kartoteka tekstowa zawierająca kserokopie artykułów i fragmentów książek o Januszu Kusocińskim,
  • kserokopie fotografii,
  • materiały wystawowe,
  • prace uczniów i nauczycieli,
  • scenariusze turnieju "Sprawny jak Kusy",
  • scenariusze konkursów.